Walory turystyczne

Mapa ZP

Gmina Cisna to jeden z najczystszych i najmniej ludnych zakątków Polski, leżący w paśmie malowniczych Bieszczadów, z charakterystycznymi trawiastymi połoninami. Żyje tu ogromna ilość chronionych zwierząt, m.in: rysie, wilki, bobry, borsuki, niedźwiedzie, żbiki, orły przednie czy puchacze, a także zwierzyna łowna: jelenie karpackie, sarny, dziki, lisy czy zające. Flora Bieszczadów liczy niespełna tysiąc gatunków. W gminie Cisna panują wspaniałe warunki uprawiania turystyki aktywnej przez cały rok. Zimą dominuje tu narciarstwo biegowe i zjazdowe, jazda skuterami śnieżnymi czy kuligi. W pozostałym okresie zainteresowaniem cieszą się wycieczki górskie, nordic walking, jazda konna oraz sporty ekstremalne – w parku linowym czy jazda quadem. Obowiązkowym niemal punktem wizyty na terenie gminy jest odwiedzenie rezerwatu „Sine Wiry”. Jego osobliwością jest pozostałość osuwiska skalnego i jeziorka zaporowego – Jezioro Szmaragdowe. Powstało ono po gwałtownych i długotrwałych opadach deszczu, piętrząc wody Wetliny. Atrakcje kulturowe to bardziej kultura żywa niż zabytki, bowiem skutkiem dramatycznych losów tej ziemi po II wojnie światowej materialnych pamiątek przeszłości nie pozostało wiele. Tym bardziej warto zwrócić uwagę na dawną cerkiew greckokatolicką pw. św. Paraskewii z 1757r. w Łopience, zrujnowaną po II wojnie światowej, lecz odnowioną staraniem pasjonatów skupionych wokół Towarzystwa Opieki nad Zabytkami.

Mapa ZP

Gmina Zagórz rozpościera się w dolinie rzeki Osława, na pograniczu Beskidu Niskiego i Zachodnich Bieszczadów. Jest stolicą dla ponad 13 tysięcy mieszkańców gminy o barwnej, ponad 600-letniej historii i bogatym potencjale rozwojowym. To właśnie w Zagórzu, nazywanym często

„Bramą Bieszczadów”, krzyżują się szlaki komunikacyjne wiodące na Ukrainę i Słowację. Z Zagórza wyruszał na swe bieszczadzkie wędrówki ks. Karol Wojtyła – późniejszy papież Święty Jan Paweł II, o czym przypomina obelisk znajdujący się obok zagórskiej stacji kolejowej, jak również Szlak Papieski wiodący na górę Chryszczata. O bogactwie kulturowym Zagórza i jego okolic świadczą liczne zabytki architektury sakralnej, na czele z górującymi nad Zagórzem monumentalnymi, XVIII-wiecznymi ruinami Klasztoru oo. Karmelitów Bosych, ufundowanego przez Stadnickich. Zwieńczeniem zapoczątkowanego w 2011 r. kolejnego etapu gruntownej rewitalizacji tego obiektu stało się urządzenie na jednej z klasztornych wież tarasu widokowego oraz odtworzenie dawnego ogrodu klauzurowego. Nieopodal klasztornego wzgórza usytuowany jest XVIII-wieczny kościół parafialny, noszący od 2007 r. zaszczytne miano Sanktuarium Matki Nowego Życia. Największym skarbem zagórskiej świątyni jest łaskami słynący, późnogotycki obraz Zwiastowania Najświętszej Marii Panny. Sanktuarium i zespół klasztorny łączy trakt, na którym usytuowano wyjątkową Drogę Krzyżową w formie Plenerowej Galerii Rzeźby Bieszczadzkiej.

Mapa ZP

Gmina Lesko – tu zbiegają się główne szlaki turystyczne prowadzące w Bieszczady, jeden z najatrakcyjniejszych regionów Polski, pełen uroku i tajemniczości. Każdy zaczyna bądź kończy swoją niezapomnianą bieszczadzką przygodę w Lesku. O turystycznej atrakcyjności Leska decyduje piękne, malownicze otoczenie, warunki przyrodniczo-krajobrazowe oraz pomniki wielokulturowej przeszłości. Wyjątkowe jest już samo położenie miasta- rozciągającego się na wysokości od około 320 aż po 420 m n.p.m., na prawym brzegu Sanu, na stoku widokowej Góry Baszta (421 m). Pierwsza wzmianka o Lesku pochodzi z 1436 r., wspominane jest jako osada w rozległych dobrach możnego rodu Kmitów z Wiśnicza herbu Szreniawa. Dobra te zostały Kmitom nadane na przełomie XIV i XV w. przez króla Władysława Jagiełłę, a ich ośrodkiem był zamek Sobień, w Manastercu koniecznie trzeba wspiąć się na wzgórze Sobień, aby obejrzeć ruiny starego zamczyska Kmitów i zachwycić się jedną z najpiękniejszych panoram Sanu w Bieszczadach. Samo wzgórze jest zresztą rezerwatem przyrody, chroniącym rośliny zielne w runie leśnym i rzadką tu faunę kserotermiczną. W XVI w. Kmitowie przenieśli się ze swojej posiadłości do Leska, w którym wznieśli murowany zamek, położony na wzgórzu nad Sanem. Leska synagoga, zabytek sakralny stanowiący niemal symbol miasta, wspaniały przykład architektury manieryzmu i wczesnego baroku cudem ocalały z zawieruchy dziejowej. Dziś mieści się tu galeria sztuki, dysponująca bodaj największym wyborem prac bieszczadzkich artystów. Na sąsiednim wzgórzu znajduje się leski kirkut, założony przed 1548 r., jeden z najcenniejszych cmentarzy żydowskich w skali całego kraju. Zajmuje powierzchnię około 3 ha, na której zachowało się około dwa tysiące nagrobków, w tym 29 z XVI w. – najstarszy pochodzi właśnie z 1548 r. Wśród pozostałych wartych uwagi zabytków Leska warto wspomnieć ratusz z 1896 r., cmentarz wojskowy z okresu I wojny światowej oraz ukryte na wzgórzu nad Sanem bunkry Linii Mołotowa i Pozycji Granicznej Galicja.

Mapa ZP

Gmina Komańcza  liczy ponad 45,5 tys. ha, rozłożonych na pograniczu Beskidu Niskiego i Bieszczadów. 74,5% powierzchni gminy zajmują lasy, cechujące się wyjątkowym bogactwem świata roślin i zwierząt, charakterystycznego dla całych Karpat Wschodnich. Wśród leśnych ostępów żyją niedźwiedzie, wilki, żubry, rysie, żbiki, sarny, jelenie, dziki. Spotkać tu można czarnego bociana, orlika krzykliwego, czaple, dzikie kaczki i gęsi, ale przede wszystkim orła przedniego i puchacza. Z mniejszych ssaków mieszkają tu borsuki, tchórze, kuny, łasice i wiewiórki. Od 1990 r. uchwałą Rady Gminy cała gmina stała się gminą ekologiczną. Na jej terenie znajdują się dwa parki krajobrazowe, pięć rezerwatów i liczne pomniki przyrody. Gminę obejmuje także Europejska Sieć Ekologiczna „Natura 2000”, a także dwa obszary chronionego krajobrazu. Wśród nich znajduje się najczęściej odwiedzany rezerwat w Bieszczadach – „Zwiezło”, zlokalizowany w pobliżu jedynego w swoim rodzaju przełomu Osławy, tzw. „Łokcia”. Są nim najbardziej tajemnicze i rzadkie na tym terenie jeziorka osuwiskowe, zwane Duszatyńskimi. Powstały całkiem niedawno, bo w 1907 r., podobno nie bez ingerencji sił nieczystych. Elementem pejzażu kulturowego Gminy Komańcza są krzyże i kapliczki przydrożne, łemkowskie chyże oraz przede wszystkim XIX- wieczne cerkwie, ocalałe z wojennej zawieruchy i nadal co niedzielę gromadzące wiernych. Jeszcze w latach międzywojennych Komańcza zaczęła się rozwijać jako wieś letniskowa, o czym świadczą zachowane drewniane pensjonaty – schronisko turystyczne PTTK oraz Klasztor Sióstr Nazaretanek. To właśnie tu w klasztorze podczas internowania prymasa Stefana Wyszyńskiego powstały Śluby Jasnogórskie. Tu kilkakrotnie przebywał ks. Karol Wojtyła, późniejszy papież, a dziś Święty Jan Paweł II.